Narcyz — Narcissus spp.

Narcyz — Narcissus spp.

Najbardziej rozpowszechniony jest narcyz biały (Narcissus poeticus). Wyrasta do 40 cm. Ma białe kwiaty z pomarańczowym, pofałdowanym środkiem, tzw. przykoronkiem, odznaczające się pięknym zapachem. Kwitnie w końcu kwietnia i na początku maja. Wyhodowano kilka odmian tego gatunku o większych kwiatach i wydatniejszym przykoronku oraz odmianę o podwójnej koronie.

Bardzo efektowny jest narcyz trąbkowy (Narcissus pseudonarcissus), zwany błędnie żonkilem. Jego charakterystyczną cechą jest długi, trąbkowaty przykoronek. W wyniku wieloletnich prac hodowlanych otrzymano piękne odmiany jednobarwne, jak np. 'King Alfred’ — o dużych, złotożółtych kwiatach z wielkim, sfalowanym na brzegu przykoronkiem, i podobne do niego 'Golden Harvest’, 'Rembrand’ oraz 'Unsurpassable’, a także odmiany dwu-barwne, o kremowych płatkach i złotym przykoronku (np. 'Musie Hall’) albo o żółtych płatkach i czerwonym przykoronku (np. ’Sempre Avanti’). Istnieje jeszcze kilka interesujących gatunków i mieszańców, nie są jednak wypróbowane w naszych warunkach i bezpieczniej poprzestać na poprzednich.

Narcyzy są bardzo lubiane jako kwiaty cięte i niemniej przydatne do dekoracji działki; pod tym ostatnim względem przewyższają tulipany, gdyż ich liście o 4—6 tygodnie dużej pozostają zielone. Doskonale nadają się też do pędzenia. Narcyzy można rozmieszczać na działce podobnie jak tulipany, a więc sadzić wąskimi pasmami wzdłuż ścieżek albo wzdłuż rabat z róż, ale tylko z jednej strony (aby nie utrudniały okrywania na zimę) i w odległości przynajmniej 50 cm od krzewów. Innym efektownym sposobem ich zastosowania (popularnym zwłaszcza w Anglii i USA) jest obsadzanie dużych płatów wśród trawników, nawet w półcieniu i pod drzewami. Jeżeli jednak decydujemy się na ten ostatni sposób, to należy postarać się o nasiona niskich traw kępkowych, np. kostrzewy nitkowatej (Festuca capillata), które mniej zagłuszają cebulki. Narcyzy przeznaczone wyłącznie na kwiat cięty można sadzić na osobnych zagonach. Ścina się je, gdy są prawie całkowicie rozwinięte.

Wymagania co do gleby i stanowiska są mniej więcej takie same jak tulipanów, ale narcyzy są mniej wybredne. Głębiej się zakorzeniają, a więc nieco lepiej znoszą suszę. Lekkie zakwaszenie gleby jest nawet dla nich korzystne. Aby jednak nie sprawiły zawodu, lepiej przygotować glebę równie starannie, jak pod tulipany. Sadzimy je w taki sam sposób i w takiej samej rozstawie jak tulipany, jednakże na większą głębokość, a mianowicie 12—15 cm, oraz wcześniej — od połowy sierpnia do połowy września.

Przykrywanie na zimę zagonów i rabat obsadzonych zwykłym narcyzem białym (Narcissus poeticus) nie jest konieczne, natomiast szlachetniejsze jego odmiany oraz wszystkie odmiany narcyza trąbkowego i ich mieszańce trzeba przykryć torfem, liśćmi lub słomą.

Narcyzy uprawiane tylko dla dekoracji działki mogą pozostawać na jednym miejscu do 10 lat. Najlepiej kwitną w 2—3 roku po posadzeniu. Przesadzamy je dopiero wówczas, gdy zauważymy drobnienie kwiatów i liści. Jeżeli uprawiane są na kwiat cięty, trzeba je przesadzać na inny zagon co 4—5 lat.

Cebule wykopuje się pod koniec lipca. Po kilku dniach obsuszania należy je ostrożnie oczyścić z ziemi i resztek liści, nie przycinając korzeni i nie odrywając siłą cebulek przybyszowych. Odejmujemy je tylko wówczas gdy widać, że są bardzo słabo złączone z cebulą mateczną. Cebulki te sadzimy gęściej na osobnym zagonie; po 2 latach będą mogły służyć do obsadzania rabat. Cebule duże, składające się z 2—3 mniejszych, sadzimy ponownie na miejsca stałe, gdyż wydadzą kwiaty w następnym roku. Największe cebule można użyć do pędzenia w mieszkaniu.

Pędzone narcyzy wyglądają najładniej, gdy są posadzone po kilka w glinianych miskach. Sadzi się je od końca sierpnia do końca września, w taką samą ziemię jak tulipany. Szyjka cebuli musi wystawać nad powierzchnię ziemi. Naczynia wynosimy do piwnicy o temperaturze około 10°C i przykrywamy dużymi kołpakami z kartonu lub pudełkiem tekturowym. Podlewamy 1—2 razy w tygodniu. Gdy pędy osiągną wysokość 10 cm i można wyczuć palcami pąk kwiatowy (zwykle w styczniu), przenosimy rośliny do mieszkania, ustawiamy w widnym miejscu i podlewamy tak, aby ziemia była stale wilgotna. Narcyzy powinny zakwitnąć po 6 tygodniach od chwili umieszczenia w mieszkaniu. Kwitną dość długo. Z przekwitniętymi narcyzami postępujemy tak samo jak z tulipanami, jednakże cebule sadzimy do gruntu nieco wcześniej — w końcu sierpnia.