PRZYSTOSOWANIA DLA ROŚLIN PNĄCYCH

Trejaże i pergole bardzo często służą za podpory dla różnych roślin pnących. Podobnie dobrymi miejscami dla pnączy są różne ściany, powierzchnie budynków i ogrodzenia. Drzewiaste rośliny pnące mają różną zdolność chwytania podpór i od tego zależy wykonanie odpowiedniego przystosowania, umożliwiającego rozrastanie się określonego pnącza w żądanym kierunku, lub dobór rośliny do istniejącej podpory. Pod względem zdolności chwytania podpór pnącza podzielić można na sześć grup.

1 grupa — pnącza prymitywne. Rośliny te nie mają organów czepnych. Na ich pędach są czasem kolce lub ciernie. Wytwarzają długie wiotkie pędy, łukowato opadające na ziemię. Pędy takie można dowolnie układać na różnych podporach, ale należy je przywiązywać lub przeplatać np. przecz poprzeczki, kraty lub ogrodzenie.
Do grupy tej należą:
Forsythia suspensa var. sieboldii
Lycium halimifolium
Rosa multiflora (odmiany)
Rosa wichuraiana (odmiany)
Rubus laciniatus
Rubus phoenicolasius

2    grupa — pnącza owijające podporę pędami. Wierzchołkowa część pędu wykonuje ruchy okrężne i po napotkaniu, podpory zaciska się wokół niej. Najlepszymi podporami dla tych pnączy są umieszczone pionowo pręty lub druty w odległościach co najmniej kilkucentymetrowych, umożliwiających wykonywanie ruchów okrężnych wierzchołka pędu.
Do tej grupy pnączy należą:
Actinidia arguta
Actinidia kolomikta
Acebia ąuinata
Aristolochia durior
Campasis radicans (mała zdolność)
Celastrus orbiculata
Celastrus scandens
Lonicera caprifolium
Lonicera periclymenum
Lonicera tellmanniana
Polygonum aubertii
Schisandra chinensis
Solavum dulcamara
Wisteria floribunda
Wisteria sinensis

3    grupa — pnącza chwytające podpory wąsami czepnymi. Wąs na młodej części pędu po napotkaniu podpory owija się wokół niej i twardnieje. Najlepszymi podporami są różnego rodzaju siatki. Wąsy owijają się również na sąsiednich pędach oraz ogonkach liściowych.
Do tej grupy należą:
Ampelopsis aconitiofolia
Ampelopsis brevipedunculata
Parthenocissus vitacea
Vitis amurensis
Vitis coignetiae
Vitis riparia (odoratissima)

4    grupa — pnącza przywierające do podpory przylgami umieszczonymi na końcach wąsów. Przylgi te wydzielają lepką ciecz (tylko w młodym stadium), która umożliwia przywarcie przylgi do podpory. W miejscach silnie nasłonecznianych i przewiewnych przywieranie przylg jest utrudnione (szybkie zasychanie). Pnącza te mają właściwość przywieirania do powierzchni każdego materiału.
Należą do nich:
Parthenocissus ąuinąuefolia (Engelmanni i Murorum)
Parthenocissus tricuspidata

5 grupa — pnącza chwytające podpory przybyszowymi korzonkami czepnymi. Korzenie te wytwarzają się na pędach głównie w części wierzchołkowej tylko w warunkach znacznej wilgotności powietrza. Po przywarciu do podpory zasychają. Podobnie jak pnącza grupy czwartej najlepiej pokrywają powierzchnię w miejscach ocienionych, osłoniętych od wiatru. Rośliny te sadzi się zwykle przy pniach dużych drzew lub przy ścianach ocienionych.
Do grupy tej należą:
Campsis radicans
Euonymus fortunei var. radicans
Hedora helix Hydrangea petiolaris

6 grupa — pnącza owijające się wokół podpory ogonkami liściowymi. Najlepszymi podporami dla tych pnączy są siatki o dużych — co najmniej 10 cm oczkach, Umieszczone w wolnej przestrzeni lub przy ścianach w odległościach 10-15 cm. Takie odstępy umożliwiają wykonywanie ruchu liścia wokół podpory. Owijane są również ogonki sąsiednich liści i pędów. Do pnączy tych należą wszystkie gatunki i odmiany rodzaju Clematis.
Przy sadzeniu pnączy przy różnych podporach należy zwracać uwagę na obciążenie powodowane masą pędów i liści, oblodzeniem lub zatrzymywanym śniegiem, a nawet wywołane silnym wiatrem. Jeżeli obciążenia takie są większe od wytrzymałości podpór i narządów czepnych, wówczas może dochodzić do ich zniszczenia i zniszczenia rośliny. Znane są przykłady załamywania się pergoli obciążonych lianami i zatrzymywanym śniegiem czy obrywania się dużych rozrośniętych samoczepnych pnączy z wysokich ścian budynków.