ROZPLANOWANIE DZIAŁKI A ROZMIESZCZENIE ROŚLIN OZDOBNYCH.
Rozmieszczenie kwiatów i innych ozdobnych roślin na działce jest ściśle związane z jej dość typowym podziałem na część wypoczynkową oraz dwie części użytkowe — warzywniczą i sadowniczą, położone zwykle po dwu stronach ścieżki głównej.
Miejscem, w którym powinno się znaleźć najwięcej roślin ozdobnych jest naturalnie część wypoczynkowa i otoczenie altany. Miejsce wypoczynku można wyraźnie wydzielić od pozostałych części przez otoczenie krzewami, zastosowanie niskich trejaży otoczonych pnączami itp. Komu zależy na większej ilości roślin użytkowych, może do otoczenia części miejsca wypoczynku zastosować np. krzewy porzeczek, malin rozpiętych na podporach lub agrestu, a na trejaż — winorośl szlachetną (jadalną). Można również część wypoczynkową otoczyć wyższymi roślinami tylko z trzech stron, ale wówczas wybrać typowo ozdobne, a przestrzeń od strony „sadu” i „warzywnika” zostawić otwartą i zastosować tam np. niski murek z rabatą skalną, rabatę z róż wielkokwiatowych lub bukietowych itp. Wzdłuż jednego z boków części wypoczynkowej można zaprojektować dużą rabatę bylinową albo rabatę — kolekcję różnych odmian ulubionego gatunku, np. kosaćców czy pierwiosnków.
Pożądanym elementem części wypoczynkowej jest mały trawnik, tak założony i utrzymany, aby można było po nim chodzić i ustawić leżaki. W mniej narażonych na deptanie miejscach trawnika warto posadzić w kilku grupach rośliny cebulkowe; na
wiosnę będzie to najładniejszy akcent dekoracyjny działki. Również trawnik najlepiej uwydatni walory krzewów szczególnie efektownych, jak migdałek, piwonia drzewiasta, płążące się irgi lub jałowce albo obficie kwitnące róże.
Altanę z kolei warto wykorzystać jako tło do wyeksponowania najpiękniejszych pnączy. Nawet jeśli jest ona wystarczająco estetyczna, pnącza ją ozdobią, w przeciwnym razie — doskonale zamaskują „niedostatki urody”. Do tego celu szczególnie się nadają niektóre powojniki wielkokwiatowe (głównie powojnik Jackmana), wiciokrzewy i pnące róże nowszych, efektownych odmian.
Najbliższe otoczenie altany często bywa wypłytowane; jest to praktyczne ze względu na możliwości ustawienia mebli ogrodowych i utrzymanie porządku. Płyty powinny być raczej nieregularne i luźno układane, a miejsca między nimi obsiane trawą lub obsadzone najodporniejszymi na ewentualne zdeptanie roślinami skalnymi. Z takimi elementami doskonale komponuje się rabata skalna albo niski murek kwiatowy z miejscem do siedzenia. Innym rozwiązaniem otoczenia altany może być zastosowanie roślin bardziej swojskich — obsadzenie wysokimi malwami i słonecznikami. Wówczas warto też sięgnąć po inne rośliny uprawiane w ogrodach wiejskich, jak np. floksy, piwonie lub lilie-smolinosy.
Jeżeli zamierzamy założyć zbiornik wodny obsadzony roślinami ozdobnymi, sytuujemy go zwykle w pobliżu altany lub na trawniku, w tym wypadku jednakże decydująca jest bliskość kranu.
Ważnym miejscem do wykorzystania pod rośliny ozdobne są pasy po obu stronach głównej ścieżki, dzielącej działkę na dwie części zbliżonej wielkości. Wzdłuż tej drogi zwykle zakłada się rabaty różnej szerokości, obsadzone w dowolny sposób. Dobrze wyglądają tam róże, zwłaszcza bukietowe, średnio wysokie rośliny roczne czy dwuletnie lub niewielkie byliny. Kto chce poświęcić tym rabatom więcej czasu, może wykorzystać rośliny tzw. sezonowe i zmieniać dekorację 2 razy w ciągu okresu wegetacji. Kto ma mniej czasu — może założyć bylinową rabatę uniwersalną (omówiona dalej), na której w różnych porach roku będą kwitły inne rośliny, ale przez całe lato będzie dekoracyjna.
Duże znaczenie dla estetyki działki ma też rabata przylegająca do niej od zewnątrz, położona przy alei ogrodu. W niektórych ogrodach działkowych rabaty takie tworzą jeden ciąg jednolicie zaprojektowany, a do poszczególnych działkowców należy pielęgnowanie przylegających do ich działek pasów. W innych ogrodach przyległe rabaty znajdujące się na terenie alei indywidualnie zaprojektować i obsadzić. W każdym jednak wypadku taka rabata jest jakby wizytówką użytkowania działki, powinna więc być ładna i wypielęgnowana. Z tego względu należy wybierać rośliny efektowne, a jednocześnie łatwe w uprawie. Należą do nich m. in. jastrunie, kosaćce, trwałe floksy i łubiny oraz rogownica. Jeżeli sadzimy więcej niż jeden gatunek, wyższe rośliny zawsze powinny się znajdować od strony działki, niższe — od strony alei.
Przytoczone propozycje ogólnego rozmieszczenia roślin ozdobnych są zaledwie nikłym przykładem możliwości, jakie daje mnogość i rozmaitość tych roślin. Nie podajemy wielu gotowych recept, gdyż jedną z największych przyjemności, dobrze znanych działkowcowi, jest szukanie własnych koncepcji. Konieczne jest do tego zapoznanie się z charakterystykami dalej omówionych roślin. Powinny także pomóc zamieszczone tam informacje o możliwościach zastosowania na działce.
Dokładniej natomiast zostaną omówione rabaty różnego typu, które są głównym elementem wszystkich wspomnianych tu rozwiązań, a przy tym łatwe do założenia nawet przez początkującego działkowca.
