Słupy murowe

Podstawowym elementem konstrukcji trejaży i pergoli są słupy. Słupy te przenoszą nie tylko obciążenia pionowe, ale również siły działające w kierunku poziomym. Porastające pergole lub trejaże rośliny pnące o gęstym splocie pędów tworzą z czasem bardzo dużą powierzchnię, która podczas podmuchów wiatru znacznie obciąża słupy. Obciążenie to może być powodem odkształceń lub uszkodzenia konstrukcji. Przeciążenie słupów może występować również zimą, jeżeli na pergoli zatrzyma się duża ilość mokrego śniegu, lodu itp. Z omówionych względów głupy pergoli i trejaży powinny się charakteryzować odpowiednią Sztywnością i być właściwie osadzone w gruncie.
Słupy trejaży i pergoli wykonuje się z różnych materiałów najczęściej jednak spotyka się słupy, murowane z różnych kamieni, betonowe, metalowe i drewniane.

Słupy murowe wykonuje się z różnego rodzaju kamieni naturalnych lub sztucznych. Kamienie naturalne powinny być tak obrobione, żeby każdy z nich miał co najmniej dwie płaszczyzny wsporne (równoległe do siebie) i co najmniej jedną płaszczyznę prostopadłą do nich. Ze względu na łatwość obróbki najczęściej używanymi kamieniami naturalnymi są piaskowce i dolomity. Kamienie przeznaczone do budowy słupów mogą mieć powierzchnie naturalnego przełamu lub mogą być cięte na bloki lub płyty różnej wielkości. Kamienie mogą mieć rozmiary jednakowe lub różne, w tym drugim wypadku trzeba je odpowiednio dobierać w celu należytego powiązania całego układu oraz zapewnienia odpowiedniego wyglądu powierzchni (proporcje, wielkości).

tmpbcea-1Przykłady słupów wykonanych z różnie obrobionych kamieni naturalnych.

Jako spoiwa do łączenia kamieni w słupie używa się zaprawy cementowej. Zależnie od zamierzeń plastycznych w celu podkreślenia linii spoin użytą zaprawę można rozjaśniać lub przyciemniać przez dodawanie odpowiednich barwników. Z tych samych względów stosuje się różną głębokość spoin w stosunku do powierzchni słupa: spoiny płaskie, wklęsłe, a niekiedy (w razie niezbyt dobrego obrobienia krawędzi kamieni) także spoiny wypukłe.

Z kamieni sztucznych używanych do budowy słupów należy wymienić przede wszystkim cegłę klinkierową oraz wapienno-piaskową. Stosowanie cegły zwykłej ze względu na jej mniejszą wytrzymałość i dużą nasiąkliwość nie jest zalecane. Należy dodać, że słupy z cegły zwykłej wymagają otynkowania, co przyczynia się do podwyższenia kosztu budowy. Z cegieł klinkierowych, lub wapienno-piaskowych można budować słupy o dostatecznej wytrzymałości, jeżeli cegły układa się parami na krzyż. Słupy z cegieł klinkierowych zależnie od sposobu ich ułożenia mogą mieć ściankę szerokości 22 łub 34 cm. Słupy z cegieł wapienno-piaskowych mogą mieć ściankę szerokości 25, 33 lub 38 cm.

tmpe407-1Przykłady slupów wykonanych z cegły wapienno-piaskowej.

Do łączenia cegieł używa się zaprawy cementowej, która może być barwiona. Dużą zaletą słupów, a także innych elementów architektury ogrodowej wykonywanych z cegieł klinkierowych jest ładna barwa i zachowanie czystości powierzchni.